Ở trong nước, cầu nội địa giảm mạnh, hàng tồn kho lớn, lãi suất tín dụng tăng cao, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn, sản xuất khó khăn. Trong tỉnh, nhiều vấn đề yếu kém, bức xúc tồn tại nhiều năm chưa được giải quyết có hiệu quả; rét đậm, rét hại, lũ lụt, dịch bệnh gia súc, gia cầm xảy ra ở một số địa phương, tác động xấu đến sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân.

Tình hình khó khăn nêu trên đặt ra thách thức rất lớn cho việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách HĐND tỉnh đã đề ra. Song các cấp ủy Đảng, chính quyền trong tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm; triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp sáng tạo, phù hợp với diễn biến tình hình; tranh thủ được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của Trung ương; huy động được sự tham gia tích cực của các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, các thành phần kinh tế và các tầng lớp nhân dân nên đã đạt được kết quả quan trọng và khá toàn diện trên các lĩnh vực. Trong tổng số 16 chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu, có 10 chỉ tiêu hoàn thành và hoàn thành vượt mức kế hoạch.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế quý sau cao hơn quý trước, bình quân cả năm ước đạt 10,3%, gấp gần 2 lần so với mức tăng trưởng chung của cả nước. Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch theo hướng giảm tỷ trọng ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản, tăng tỷ trọng ngành công nghiệp, dịch vụ trong GDP. Sản xuất nông nghiệp đạt kết quả khá toàn diện; năng suất lúa trung bình cả năm đạt 57,8 tạ/ha, cao nhất từ trước đến nay; sản lượng lương thực đạt 1,685 triệu tấn, vượt mục tiêu kế hoạch, bảo đảm an ninh lương thực trên địa bàn, tạo cơ sở quan trọng giữ vững ổn định kinh tế và đời sống nhân dân ở nông thôn. Mặc dù gặp phải nhiều khó khăn, nhất là về vốn và thị trường, nhưng sản xuất công nghiệp vẫn đạt được tốc độ tăng trưởng khá; giá trị sản xuất công nghiệp cả năm ước đạt 23.670 tỷ đồng, tăng 13,4% so với cùng kỳ. Các ngành dịch vụ tiếp tục phát triển; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tăng 28% so với cùng kỳ; xuất khẩu có bước phát triển đột phá, ước đạt 730 triệu USD, vượt 29% kế hoạch, tăng 47% so với cùng kỳ. Tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn ước đạt 6.189 tỷ đồng, vượt 14% dự toán HĐND tỉnh giao. Trong điều kiện Chính phủ cắt giảm đầu tư công, thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, nguồn vốn ngân sách, vốn tín dụng đầu tư hạn chế, song, nhờ đẩy mạnh hoạt động kinh tế đối ngoại, xúc tiến đầu tư, huy động đa dạng các nguồn vốn ODA, vốn của các tổ chức phi chính phủ, vốn của các doanh nghiệp trong nước, nước ngoài và vốn trong nhân dân, nên huy động vốn đầu tư phát triển đạt khá, tăng 13% so với cùng kỳ. Công tác quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản được tăng cường và có chuyển biến rõ nét cả về tiến độ, tỷ lệ giải ngân và chất lượng các công trình. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được tăng cường, góp phần cải thiện môi trường đầu tư, đáp ứng tốt hơn yêu cầu phục vụ sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân.

Lĩnh vực văn hóa – xã hội có nhiều chuyển biến tiến bộ; nhiều sự kiện văn hóa, thể thao lớn trong năm được tổ chức thành công, đặc biệt là Lễ đón Bằng công nhận Thành Nhà Hồ là Di sản Văn hóa thế giới; Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Lam Kinh đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Chất lượng giáo dục có chuyển biến tích cực; năm 2012, tỉnh ta tiếp tục có học sinh đạt giải tại kỳ thi Olympic quốc tế về Toán và Vật lý. Công tác chăm sóc sức khỏe, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ và chăm sóc trẻ em tiếp tục được quan tâm chỉ đạo; nhiều kỹ thuật chuyên sâu được đưa vào áp dụng trong khám, chữa bệnh. Một số vấn đề xã hội bức xúc, nổi cộm kéo dài được tập trung giải quyết đạt kết quả như: chuyển các trường mầm non bán công sang công lập; chấn chỉnh việc tuyển dụng, luân chuyển, điều động giáo viên; chấn chỉnh công tác liên kết đào tạo, lạm thu ở các trường học, việc dạy thêm, học thêm sai quy định; các chính sách an sinh xã hội được thực hiện kịp thời, đúng đối tượng; đời sống nhân dân ổn định, tỷ lệ hộ nghèo giảm 3,07% so với cùng kỳ.

Tình hình chính trị ổn định; quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm; tổ chức diễn tập khu vực phòng thủ cấp tỉnh đạt mục tiêu đề ra, được Bộ Quốc phòng và Quân khu 4 đánh giá cao; nhiều ổ nhóm tội phạm, nhất là ổ nhóm đòi nợ thuê, cho vay nặng lãi, can thiệp vào hoạt động kinh tế được triệt phá, được nhân dân đồng tình, hoan nghênh; một số vụ khiếu kiện kéo dài được tập trung giải quyết dứt điểm. Công tác thanh tra, tư pháp triển khai có trọng tâm, trọng điểm, góp phần tích cực vào việc tăng cường pháp chế, kỷ luật, kỷ cương, phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Cải cách hành chính tiếp tục được triển khai thực hiện; hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo điều hành của các cấp chính quyền có chuyển biến tiến bộ; công tác phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ chính trị giữa các cấp chính quyền với MTTQ và các tổ chức đoàn thể được tăng cường, thiết thực và hiệu quả hơn. Những kết quả đạt được nêu trên trong điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn có ý nghĩa rất quan trọng, tạo thêm niềm tin để chúng ta bước vào thực hiện nhiệm vụ trong năm 2013.

Những thành tích đạt được là cơ bản và đáng trân trọng. Tuy nhiên, so với tiềm năng và yêu cầu, chúng ta chưa thể bằng lòng về những gì đã đạt được. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt thấp so với cùng kỳ và kế hoạch; chất lượng tăng trưởng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh của nền kinh tế chưa có nhiều chuyển biến; chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động còn chậm; một số sản phẩm công nghiệp giảm sút so với cùng kỳ; nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, kinh doanh thua lỗ bị phá sản hoặc ngừng hoạt động; thu nội địa không đạt dự toán tỉnh giao; thực hiện một số dự án trọng điểm, nhất là các dự án công nghiệp tiến độ chậm; một số vấn đề xã hội như: tranh chấp lao động tập thể; nhà ở công nhân; nợ đọng bảo hiểm xã hội; sắp xếp, bố trí giáo viên và giải quyết giáo viên dôi dư; liên kết đào tạo; lạm thu ở các trường học; quá tải ở các bệnh viện; ô nhiễm môi trường; khiếu kiện đông người, vượt cấp; tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo; truyền đạo trái phép; tệ nạn xã hội, tội phạm có tính chất băng nhóm, hoạt động tín dụng đen, đòi nợ thuê... giải quyết chưa triệt để, còn bức xúc; giảm nghèo chưa bền vững; đời sống của đồng bào dân tộc, miền núi tuy được cải thiện nhưng vẫn còn nhiều khó khăn.

Năm 2013 là năm thứ ba triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, là năm có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc hoàn thành mục tiêu kế hoạch 5 năm 2011 – 2015. Trên cơ sở phát huy tối đa những kết quả đạt được, quyết tâm khắc phục những hạn chế, yếu kém, với tinh thần phấn đấu cao, UBND tỉnh đã trình HĐND tỉnh quyết nghị các mục tiêu chủ yếu của năm 2013 là: tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 11% trở lên; tổng sản lượng lương thực đạt 1,6 triệu tấn trở lên; kim ngạch xuất khẩu đạt 820 triệu USD; thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn đạt 6.558 tỷ đồng; tổng vốn đầu tư phát triển trên địa bàn đạt 46.000 tỷ đồng; giải quyết việc làm cho 60.000 lao động; nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 49%; tiếp tục cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 3% trở lên. 

Thực hiện mục tiêu trên là nhiệm vụ rất nặng nề trong bối cảnh tình hình thế giới, trong nước và trong tỉnh còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có khả năng thực hiện được nếu tập trung cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, huy động tối đa và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển; tập trung tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất, kinh doanh; chấn chỉnh, giải quyết kịp thời những vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, tăng cường công tác quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng các công trình; đẩy mạnh thực hiện các biện pháp tăng thu, tạo thêm nguồn thu và điều hành ngân sách theo kế hoạch; tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống; tiếp tục đẩy mạnh xã hội hóa, nâng cao chất lượng các hoạt động văn hóa, xã hội; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, giải quyết có hiệu quả các vấn đề xã hội bức xúc; tăng cường quản lý hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản; bảo vệ, cải thiện môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu; giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn; đẩy mạnh cải cách hành chính, thực hiện quyết liệt, hiệu quả các biện pháp phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chỉ đạo, điều hành của các ngành, các cấp; mở rộng dân chủ, động viên, khích lệ mọi thành phần kinh tế, mọi tầng lớp nhân dân tích cực thi đua tham gia thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. 

Dù phía trước còn nhiều khó khăn, thách thức, nhưng tôi tin tưởng rằng với sự quyết tâm cao, năng động, sáng tạo, tinh thần đoàn kết, đồng tâm hợp lực của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân, nhất định tỉnh ta sẽ hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ năm 2013, tạo thêm thế và lực để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, xây dựng quê hương Thanh Hóa ngày càng giàu đẹp.

Nhân dịp năm mới 2013, xin chúc đồng bào, đồng chí và bạn đọc báo Thanh Hóa dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công.

T.S Trịnh Văn Chiến, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa